Romuald Twardowski

Urodził się 17 czerwca 1930 r. w Wilnie. Tam spędził swoje dzieciństwo i młodość. W czasie okupacji uczył się gry na skrzypcach, a po wojnie na fortepianie i organach. Już w lutym 1945 r. zaczął pełnić obowiązki organisty w wileńskich kościołach, m.in. w uniwersyteckim kościele św. Jana, gdzie przed 100 laty grał Stanisław Moniuszko, w kościele Bonifratrów oraz św. Piotra i Pawła.

W latach 1952-57 studiował fortepian i kompozycję w klasie Juliusa Juzeliunasa w Państwowym Konserwatorium Litewskiej SRR w ilnie (obecnie Litwa). Po studiach, w 1957 r. krótko pracował w szkole muzycznej w Poniewieżu na Litwie, po czym w grudniu tego roku wraz z matką przyjechał na stałe do Warszawy. Najpierw kontynuował studia w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej u prof. Bolesława Woytowicza, a po wygraniu konkursu Związku Kompozytorów Polskich, w 1963 roku wyjechał do Paryża na dalsze studia u słynnej Nadii Boulanger. Był tam dwukrotnie, drugi raz w 1966 r., uzupełniając studia nad chorałem gregoriańskim i polifonią średniowiecza. Czas spędzony we Francji Romuald Twardowski wykorzystywał też na podróże do Włoch i do Afryki. Po powrocie z Francji, początkowo osiedlił się na Śląsku, gdzie w Bytomiu wystawił swoją pierwszą operę Cyrano de Bergerac (1962), według własnego libretta opartego na komedii E. Rostanda. Wkrótce zamieszkał na stałe w Warszawie, a w 1972 r. podjął trwającą do 2010 roku współpracę z Akademią Muzyczną im. F. Chopina. (obecnie Uniwersytet Fryderyka Chopina).
Mieszkanie w Wilnie, gdzie obcował z kulturą sakralną - liczne kościoły i cerkiew wpłynęły znacząco na charakter twórczości kompozytora. Zaowocowało to dość bogatym nurtem muzyki religijnej, reprezentowanym przez takie utwory, jak Psalmus 149 per coro misto (1962), Mała Liturgia Prawosławna na zespół wokalny i 3 grupy instrumentów (1968), Laudate Dominum, dialog na 2 chóry mieszane (1976), Sequentiae De Ss. Patronis Polonis na baryton, chór i zespół instrumentalny (1977), Chwalitie Imia Gospodina na chór mieszany (1990), Tu Es Petrus na baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1991), Hosanna I na chór mieszany (1992), Pieśni Maryjne na sopran i małą orkiestrę symfoniczną (1993), Canticum Canticorum na sopran, flet, klarnet i smyczki (1994), Regina Coeli na chór mieszany (1996) i Hosanna II na chór mieszany (1997). Szczególną uwagę wśród tych kompozycji zwraca Mała Liturgia Prawosławna nawiązująca do muzyki cerkiewnej, oraz Liturgia „Kijowska” św. Jana Chryzostoma. ażną inspiracją w dziedzinie muzyki prawosławnej był żywy i nieprzerwany kontakt z tą muzyką na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce (od kilku lat w Białymstoku), w którym kompozytor pełnił funkcję przewodniczącego Jury od 1982 r.

Lata 60. i 70. XX w. to czas bardzo twórczy, zwłaszcza jeśli chodzi o dzieła sceniczne, które stanowią ważną dziedzinę twórczości. Po Cyranie powstały: opera Tragedyja, czyli rzecz o Janie i Herodzie (1966), Lord Jim (1971), (prapremiery w Teatrze wielkim w Łodzi), balet Nagi książę (1960) (premiera w Warszawie) i Posągi Czarnoksiężnika (1963), a potem najwybitniejsza opera Maria Stuart, która z wielkim powodzeniem była wystawiona w Łodzi w 1981r. Ostatnim dziełem jest Historyja o św. Katarzynie (1981), opera kameralna, która miała swoją udaną prapremierę w Teatrze Wielkim w Warszawie w 1985 r. W tym samym czasie twórczość kompozytorska Romualda Twardowskiego zaczęła być zauważana i doceniana; otrzymuje on liczne nagrody w kraju i za granicą, m.in. dwukrotnie Grand Prix w w Monaco, I Nagrodę na Festiwalu „Praska Wiosna”, I miejsce na Trybunie kompozytorów UNESCO w Paryżu, a za utwory chóralne II nagrodę w Skopje, dwie nagrody w Tours oraz za Mały koncert na chór mieszany - prestiżową nagrodę Zachodnioniemieckiej Federacji Chórów – AGEC.

Romuald Twardowski jest ponadto autorem kompozycji orkiestrowych, kameralnych, solowych, wokalno-instrumentalnych i chóralnych.
Dość ważny dział w twórczości kompozytora zajmuje muzyka „pedagogiczna”; jest ona stale wykonywana przez uczniów, zespoły chóralne i orkiestrowe szkół muzycznych w Polsce. Sporą inspiracją w tej dziedzinie dał współczesnym kompozytorom Ogólnopolski Festiwal Twórczości muzycznej dla dzieci i młodzieży DO-RE-MI w Łodzi. W czasie tych festiwali były wykonane prawie wszystkie utwory R. Twardowskiego komponowane dla szkół muzycznych. Uwieńczeniem twórczych dokonań na polu muzyki dla dzieci i młodzieży było nadanie w 2012 r. imienia Romualda Twardowskiego Państwowej Szkole Muzycznej I st. W Puławach.

W 2000 roku, z okazji 70. rocznicy urodzin artysty w Wydawnictwie Pani Twardowska ukazały się wspomnienia pt. Było, nie minęło. W tej autobiografii Romuald Twardowski podsumowuje swoje doświadczenia twórcze, daje barwny opis zdarzeń i ludzi z przedwojennego Wilna, jak też z ostatnich kilkudziesięciu lat.

Twórczość Romualda Twardowskiego, jakkolwiek nowoczesna, jest zarazem komunikatywna, pełna wewnętrznego dramatyzmu i posiada rys indywidualny. Stanowi ona oryginalne zjawisko w powojennej muzyce polskiej. Nie uleganie zbytniej modzie, awangardzie, lecz tworzenie muzyki w duchu umiarkowanie nowoczesnym, strawnej dla uszu słuchacza – to myśl przewodnia kompozytora.

Przed młodymi muzykologami, teoretykami muzyki stoi wielkie zadanie dogłębnie przyjrzeć się zarówno kompozytorowi jak i jego bogatej i wspaniałej, bo podbijającej w ostatnich latach cały świat – muzyce. Wystarczy wspomnieć Trio na skrzypce, wiolonczelę i fortepian, które w Ameryce robi karierę.

W 2006 r. amerykańska Fundacja im. I. J. Paderewskiego przyznała R. Twardowskiemu nagrodę roku jak wybitnemu polskiemu kompozytorowi.

W 2010 roku z okazji 80-lecia urodzin za swój dorobek twórczy kompozytor otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Złoty Medal Orderu Gloria Artis.

W 2015 roku, w Poznaniu przyznano kompozytorowi Nagrodę im. Jerzego Kurczewskiego za wybitne zasługi w dziedzinie twórczości chóralnej.

Nie sposób wymienić setek nagród, wyróżnień, dyplomów i odznaczeń artysty. Trzeba też wspomnieć o licznych nagraniach radiowych, telewizyjnych i płytowych w kraju i za granicą, gdzie utwory chóralne ukazują się na płytach nawet w języku chińskim i japońskim. Twórczemu życiu kompozytora zawsze towarzyszyło zamiłowanie do podróży, toteż spełniał swoje marzenia, zwiedzając Europę, Azję, Afrykę i Rosję. Poza tym kompozytor łączył podróże z szeroką działalnością w propagowaniu muzyki polskiej za granicą .

Romuald Twardowski to kompozytor o wyjątkowej osobowości: erudycja łączy się u niego z wybitną inteligencją, ogromnie czułą wrażliwością i spostrzegawczością. Zamiłowanie do książek łączy z pasją wnikliwego obserwatora, zadziwia znajomością historii sztuki, jak i historii ogólnej. Jest niespotykanym gawędziarzem; potrafi uwagę słuchacza przykuć na wiele godzin zarówno barwnymi opowieściami, jak i – przede wszystkim - swoją muzyką, co dziś jest niezwykle rzadką cechą. Kocha dzieci, zwierzęta i kwiaty.

W 2014 roku w Wydawnictwie Pani Twardowska ukazała się publikacja p.t. „Kompozytor w zwierciadle krytyki”. Jest to zbiór recenzji, wywiadów, artykułów, poświęconych twórczości Romualda Twardowskiego; publikacja ta jest świadectwem wspaniałej dokumentacji życia muzycznego w Polsce w latach 1960 -1990, a także dowodem ogromnego zainteresowania prasy twórczością kompozytora. W 2016 roku ukazała się nowa książka: „Wilno, moje miasto”, będąca wywiadem żony - rzeką na temat życia kompozytora oraz społeczności w przedwojennym i powojennym Wilnie. Książka również wydana przez Wydawnictwo Pani Twardowska.

Obecnie, w 2017 roku powstał pierwszy film dokumentalny o kompozytorze w reżyserii Alicji Twardowskiej i Grzegorza Czerniaka

Romuald Twardowski. Kompozytor w zwierciadle muzyki. Czas. Ok. 50 minut.

Film dokumentuje artystyczne życie kompozytora: początki nauki w Wilnie, charakteryzuje poszczególne gatunki jego muzyki, przywołuje opinie wybitnych artystów o muzyce i postaci kompozytora, a także pokazuje fragmenty jego twórczości.

Najważniejsze nagrody:

1. I nagroda na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich za Antyfony na grupę instrumentów (1961);
2. II miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu za Odę do młodości (1963);
3. I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Pradze za Sonety Petrarki na tenor solo i dwa chóry a cappella (1966);
4. I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Im. Księcia Rainiera w Monako za balet- pantomimę Posągi Czarnoksiężnika (1965);
5. I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Księcia Rainiera w Monako za dramat muzyczny Lord Jim (1973);
6. Nagroda AGEC - Zachodnioeuropejskiej Federacji Towarzystw Chóralnych za Mały koncert na chór mieszany ( 1993);
7. Doroczna nagroda Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kompozycji (1995);
8.Nagroda na Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Tours za utwór chóralny Alleluja (1999);
9. Nagroda Amerykańskiej Fundacji im. Ignacego Jana Paderewskiego za wybitne osiągnięcia artystyczne (2007 r.);
10. Nagroda im. Jerzego Kurczewskiego w Poznaniu za zasługi w dziedzinie twórczości chóralnej ( 2015 r.).

Opracowała Alicja Twardowska

Romuald Twardowski

Romuald Twardowski was born on the 17th of June, 1930, in Vilnius, where he spent his childhood and youth. In the times of the German occupation he was learning to play the violin, and after the war he also learnt to play the piano and the organ. In February 1945 he became the church organist at the Vilnius churches, inter alia at the St. John’s University Church, famous for the organ recitals given one hundred years before by the renown Polish opera composer, Stanisław Moniuszko. In the years 1952 – 57 he studied piano and composition in the class of Julius Juzeliunas in the State Conservatory of Lithuania in Vilnius. After the studies in 1957 he shortly worked in the music school in a Lithuanian town Poniewież, and then he moved, together with his mother, to Warsaw. There he started to continue studies in the Warsaw State Higher Musical School under professor Bolesław Woytowicz, and after winning the contest of the Union of Polish Composers he left for Paris in 1963 to study further under Nadia Boulanger. He was in Paris twice: he went there again in 1966 to study Gregorian chorale and polyphony of Middle Ages. While studying in France he also travelled to Italy and Africa. After coming back from France he settled first in the Silesian town Bytom where he staged his first opera “Cyrano de Bergerac” (1962) composed to his own libretto based on E. Rostand’s comedy. He soon left for Warsaw where he has been living up to now, and where he was cooperating in the years 1972 – 2010 with the F. Chopin Music Academy (actually called University of Frederick Chopin).

While living in Vilnius he had good contacts with sacral culture – numerous churches, both catholic and orthodox, h trend of religious music represented by such compositions as: Psalmus 149 per coro misto (1962); Small Orthodox Liturgy for vocal ensemble and three groups of instruments (1968); Laudate Dominium, a dialogue for two mixed choirs (1976); Sequentiae De Ss. Patronis Polonis for baritone, cho ir and instrumental ensemble (1977); Chwalite Imia Gospodina for mixed ad a considerable influence on the character of the composer’s work. It resulted in quite a fruitful choir (1990); Tu Es Petrus for baritone, mixed choir and symphonic orchestra (1991); Hosanna I for mixed choir (1992); Virgin Mary Songs for soprano and small symphonic orchestra (1993); Canticum Canticorum for soprano, flute, clarinet, and violin (1994); Regina Coeli for mixed choir (1996), and Hosanna II for mixed choir (1997). Among those works a special attention should be paid to Small Orthodox Liturgy referring to orthodox music, as well as to “Kiev” Liturgy of St. John Chrisostom. An important inspiration in the field of orthodox music was a vivid and unbroken composer’s contact with this music at the International Festival of Orthodox Music in Hajnówka (moved recently to Białystok) in which Romuald Twardowski has been a Chairman of Jury since 1982.

The 1960s and 70s were very creative as far as the stage works are concerned which constitute a very important field of composer’s creativeness.  And so, after “Cyrano” there were composed:  two operas  Tragedyja czyli rzecz o Janie i Herodzie (A Tragedy of John and Herod) (1966) and  Lord Jim (1971) – both premiered in the Grand Theatre in Łódź; two ballets: A Naked Prince (1960) – premiered in  the Grand  Theatre in Warsaw, and Monuments of Wizard  (1963); and his most outstanding opera Mary Stuart successfully performed in Lodz in 1981.  The last work is Historyja o św. Katarzynie  (St. Catherine’s Story)  (1981), a chamber opera which had its well received premiere in the Grand Theatre in Warsaw in 1985.  At the same time Romuald Twardowski’s  works  started to be noticed more widely and appreciated: he gained numerous awards both in Poland and abroad, among others: twice Grand Prix in Monaco, First Prize at the Festival “Prague Spring”, the first place at UNESCO Composers’ Platform in Paris, the second prize for his choir works in Skopje; two prizes in Tours, and the prestigious prize of the West-German Federation of Choirs (AGEC) awarded for a Small Concert for mixed choir.  

Besides Romuald Twardowski is the author of the orchestra, chamber, soloist, vocal-instrumental, and choir compositions. Quite an important factor of his work is so called “pedagogical” music, constantly performed by students, choir and orchestra ensembles of the Polish music schools. The contemporary composers were given an important inspiration by the All-Polish Festival of Music Composition for children and young people called DO-RE-MI in Lodz. During those festivals almost all Romuald Twardowski’s compositions created for music schools were performed. In 2012 in appreciation of all his creative works in the field of music for children and young people the State Music Primary School in Puławy was named after Romuald Twardowski.

On the occasion of his 70th birthday in 2000 his memoirs entitled “Bylo nie minelo” (“It Happened but It still Exists”) were published by “Pani Twardowska” Publishing House (www.twardowska.com.pl). In this autobiography Romuald Twardowski sums up his creative experience and also presents a colorful description of events and people from pre-war and contemporary Vilnius.

However modern, the work of Romuald Twardowski is at the same time communicative, full of internal drama and individual trait. It has been an original phenomenon in the post-war Polish music. His works do not surrender too much to fashion or vanguard but still he creates music in the spirit of restrained modernity, palatable for the listener’s ears – due to the composer’s principle idea.

All young musicians and theoreticians of music face a grand task to analyze more thoroughly both the composer’s life and his rich and outstanding music which has won fame all over the world in recent times. It is enough to mention Trio for Violin, Cello and Piano which is very popular in America. In 2006 Romuald Twardowski was awarded a prize as an outstanding Polish composer from the American Foundation of I. J. Paderewski. In 2010 on the occasion of his 80th birthday he was awarded by the Minister of Culture and National Heritage a Gold Medal of the Order of Gloria Artis. In October 2011 the composer took part in the promotion of a compact disc with his compositions for violin, organ and vocal issued by the Lithuanian Centre of Culture and the Polish Culture Institute in Vilnius.

It seems impossible to enumerate the Artist’s hundreds of prizes, awards, diplomas and medals. But still it is necessary to mention numerous radio, television and compact disc recordings both in Poland and abroad where his choir works are being recorded even in Chinese and Japanese languages. In recent years many of the latest works appeared on the Acte Prealable records.

The creative composer’s life has been going together with his fondness of travelling all over the world, thus he realized his dreams visiting Europe, Asia, Africa and Russia. While travelling abroad he has always remembered to popularize the Polish music.

Romuald Twardowski is a composer of a unique personality: he is able to combine erudition with an outstanding intelligence and with tender sensitiveness and perceptivity. He combines fondness of reading books with passion of a keen observer. His profound knowledge of history of art and general history is astonishing. Besides he is also a perfect story-teller able to keep listeners’ notice for many hours with his colorful stories and – or first of all – his music; a rarely met quality today. He loves children, animals and flowers.

At present, in 2017, the first documentary film about the composer, directed by Alicja Twardowska and Grzegorz Czerniak: “Romuald Twardowski. Composer in the mirror of music”. Time. 60 minutes. The film documents the artistic life of the composer: the beginnings of learning in Vilnius, characterizes the various genres of his music, evokes the opinions of prominent artists on the composer's music and character, and also shows fragments of his work and music.

Most Important Awards:

1. First Prize at the Young Composers' Union Competition for Antiphons for a group of instruments (1961);
2. 2nd place at the UNESCO International Composers' Tribune in Paris for Ode to Youth (1963);
3. First Prize at the International Composers' Competition in Prague for Sonnet Petrarki for tenor solo and two a cappella choirs (1966);
4. I prize at the International Composers' Competition Im. Rainier's Duke Monaco for ballet-pantomime Statues of the Wizard (1965);
5. 1st Prize at the International Composers' Prince Rainier in Monaco for musical drama Lord Jim (1973);
6. AGEC Award - Western European Federation of Choral Societies for Small Concerto for Mixed Choir (1993);
7. Annual Award of the Polish Composers' Union for Outstanding Achievement in Composition (1995);
8. Award at the International Choir Competition in Tours for Alleluja Choir (1999);
9. American Idol Foundation Award. Ignacy Jan Paderewski for outstanding artistic achievements (2007);
10. Prize for them. Jerzy Kurczewski in Poznań for his contribution to choral works (2015).

E-mail: romuald_t@classicalmatters.com
Romuald Twardowski on Wiki
 

Music Composed by Romuald Twardowski:

Pater Noster for Mixed Choir / (2.7mb - 2:48)
Serenade for String Orchestra, 1 Allegro marcato / (3.3mb - 3:28)
The Ols Polish Concerto, part 1 / (2.9mb - 3:03)
Vocalise for Voice and Piano / (2.4mb - 2:28)